JANS VAN DE DIELE

Een vrijbuiter in het vaticaan

In de Rijssense volksverhalen is nog altijd een vaste rol weggelegd voor Jans van de Diele, hij was waarschijnlijk de bekendste vrijbuiter die ons stadje heeft gekend.

Jans’ “stadhuisnaam” was Johannes Dille, zijn bijnaam was “de Diele” of “Zommersjans”. Hij werd geboren op 25 november 1873 als zoon van Bernardus Dille en Maria ter Hedde.

Officieel was zijn beroep metselaar, maar hij werkte ook als steenbakker bij Te Lintelo en Struik.

Niet alleen was het uiterlijk van Jans (een flinke hangsnor en een missend oog) bijzonder te noemen, ook zijn woonsituatie was merkwaardig.

Woonkeet

Zoals te lezen is in zijn persoonskaart woonde hij in een keet op de “Horrebeld”. Dit was een zandafgraving die die zich vroeger aan de Markeloseweg bevond, dichtbij zwembad de Koerbeld.

Horrebeeld is het Rijssense woord voor vuilstortplaats, afkomstig van het oudsaksische woord horu.

Zijn woonkeet werd door hemzelf aangeduid als Het Vaticaan en als men naar zijn adres vroeg gaf hij vaak op: Schwarzwald nummero één.

Dokter Spekhorst

Jans lustte graag een borrel en zat altijd vol grappen. Een van de beroemdste anekdotes is waarschijnlijk die over “dokter” Spekhorst.

Toen Jans eens opgenomen was in het ziekenhuis werd hem door de specialist gevraagd welke huisarts hij had. “Spekhorst” antwoordde hij. De verpleegster vond echter geen telefoonnummer van een dokter Spekhorst in de gids.

“Ik heb wel een nummer van een café Spekhorst in Rijssen gevonden, maar niet van dokter Spekhorst” zei de zuster tegen Jans. ” Klopt”, zei hij, “dat is ‘m!”

Diele werd Dille

De overgrootouders van Jans waren van Duitse afkomst. Hun namen waren Adam Diele (uit Hannover) en Maria Meijers (uit Lippe). Rond 1790 emigreerde het echtpaar naar Olst, waar in 1799 hun zoon (de opa van Jans ) Wilhelmus Ernestus Theodorus Dille werd geboren.

In 1827 (in hetzelfde jaar waarin Wilhelmus Ernestus trouwt met Anna Belders uit Enschede) laten Adam Diele en zijn vrouw hun voor- en achternamen veranderen. Deze wijziging wordt officieel goedgekeurd door de “Regtbank van Eersten Aanleg” te Almelo.

Adam Diele laat zijn naam veranderen in Lambertus Dille en Maria Meijers wordt Maria Charlotte Mejer. De reden voor de wijziging is onbekend.

Laatste rustplaats

De naam Johannes Dille komt niet voor in het gravenregister, toch is hij wel begraven op de Rooms-Katholieke begraafplaats.
Na enig speurwerk bleek dat er geen grafmonument van Jans te vinden was. Zijn beenderen bleken, samen met die van anderen, terechtgekomen te zijn in een verzamelgraf na een ruiming van de dodenakker.
De locatie van het verzamelgraf is voor het kruis linksaf en aan dat pad links